امروزه روز کمتر کسی را می توان سراغ گرفت که دوران کودکی،یعنی از بدو تولد تا ۱۲ سالگی را مهم ترین و حساس ترین دوره رشد و تحول آدمی نداند. آنگونه که متخصصان و نظریه پردازان روانشناسی تحولی نشان داده اند در این سال های آغازین زندگی است که:

اولآ:ساختارهای اصلی مغز بارور و نضج پیدا می کنند
ثانیا:ذهن و فرآیندهای بنیادی آن شکل می گیرند
ثالثا:هسته های اصلی شخصیت فرا می بالند
رابعا:خمیر مایه اصلی و اولیه خلق و خو ریخته می شود.

چگونگی و کیفیت شکل گیری هر یک از چهار عنصر مهم مغز ،ذهن ،شخصیت و خلق خو در سال های کودکی، در وهله اول متاثر از شرایط "درون خانواده " و در وهله بعد متاثر از وضعیت درون "مدرسه" است.از همین روی است که این دو محیط،بویژه محیط خانواده و حال و هوای روانی و تربیتی آن ، "هم" می توانند فردی "مقاوم" در برابر سختی های روزگار و "تاب آور "در برابر انواع فشارها و تنیدگی های زندگی بار آورند و "هم" می توانند کودک در حال رشد و نمو را به عنصری "شکننده"و آسیب پذیر در برابر چم و خم روزگار تبدیل کنند.

 انبوه شواهد مطالعاتی ،خاصه یافته های عصب شناسی(Nuoro science) و نتایج به دست آمده از طریق پژوهشگران رشته نوین "علم نشاط"(the science of happiness )، نشان داده اند که یکی از متغییر های مهم مرتبط با گرایش و عدم گرایش به انواع آسیب های اجتماعی-روانی در دوران جوانی و بزرگسالی ، نشاط(شادابی) ایجاد شده در دوران کودکی است.

به بیان روشن تر،یافته های تجربی نشان داده اند آن دسته از افرادی که دوران کودکی خود را در محیط خانوادگی سرشار از وجد ،نشاط ،شادی ،رضایت ،صمیمیت و دلبستگی عاطفی گذرانده اند در بزرگسالی در برابر "وسوسه های آسیب زا" بویژه گرایش به مواد افیونی و مِی بارگی مقاوم خواهند بود و در دام" اعتیاد " و آسیب گرفتار نخواهند شد .

به همین سبب متخصصان این قلمروها بر ضرورت خلق محیط خانوادگی نشاط آمیز و عاری از جنگ و کشمکش برای کودکان تاکید می ورزند.

در تبیین تاثیر تضمینی " نشاط دوران کودکی" در "پیش گیری از اعتیاد بزرگسالی" می توان دلایل مختلفی را یادآور شد و یکی از آن دلایل آن است که نشاط کودکی موجب پختگی و رشد مطلوب "مراکز لذت" مغز می شود .

این عامل نیز به نوبه خود مانع از آن می گردد که فرد در بزرگسالی در پی جستجوی لذت های تصنعی و تخریب گر ذهن و مغز خود بر آید.

دلیل دوم آن است که نشاط کودکی موجب شکل گیری "ذهن نرمال" می گردد.ذهن نرمال نیز به فرد کمک می کند تا از عوامل آسیب زایی نظیر مواد افیونی بپرهیزد.دلیل سوم آن است که نشاط ، آدم ها را برونگرا و خوش خلق می سازد و مانع از "روان رنجوری"آنان می شود.این عوامل نیز دژ نیرومندی هستند که افراد را در برابر هر نوع اعتیادی مقاوم می سازند.

خلاصه آنکه،دوران کودکی سهم و نقش شگرفی در آینده انسان ها برعهده دارد و هماره درادبیات دینی وتوصیه های نبی مکرم اسلام درخصوص توجه ویژه به این دوران اشاره شده است (علیکم بالاحداث).

چنانچه این دوران در محیطی عاری از فشار و تنش سپری گردد و بگونه ای نشاط انگیز پشت سر نهاده شود ،می توان آینده امیدبخش، سالم و عاری از اعتیاد برای فرد پیش بینی نمود.

دکتر سعید منتظرالمهدی، سخنگو ومعاون ستادمبارزه باموادمخدرریاست جمهوري