توران میرهادی دوستدار راستین کودکان

فاطمه قاسم‌زاده*

کودکان با توجه به شرایط سنی خود، دوستداران بسیاری دارند اما دوستداران راستین آنان بسیار نیستند و اندکند. دوستدار راستین کودکان کسی است که بنا بر مصلحت کودکان و نه صرفا محبت آنان و مصلحت‌های دیگر، همیشه در اندیشه تحقق اقدامی اثربخش و سودمند برای همه کودکان است. 

توران میرهادی، یکی از دوستداران واقعی کودکان است. مروری کوتاه بر زندگی فرهنگی او نشان می‌دهد که از مدرسه فرهاد تا شورای کتاب کودک، از انجمن پویا تا فرهنگ‌نامه کودکان و نوجوانان، در هر زمان و هر مکان و حتی در موقعیت‌های دشوار زندگی، دغدغه‌اش کودکان این سرزمین است؛ دغدغه‌ای که در چارچوب احساس و اندیشه باقی نمی‌ماند و به رفتار منتهی می‌شود؛ رفتاری که الگوی راستین و ارزنده‌ای برای همه ‌کسانی است که دوستدار کودکانند. 
علاقه او به کودکان نه صرفا از بُعد عاطفی که بیشتر از جنبه مصلحت کودکان است. کمتر دیده ‌شده که در برابر کودکان ابراز احساسات هیجانی نشان دهد؛ اما نگاه مهربان و لبخند صمیمانه‌اش، پذیرای همه کودکان است و در آنها احساس آرامش وامنیت روانی ایجاد می‌کند. 
میرهادی در حوزه آموزش‌وپرورش کودکان، از سال‌های دور، مفاهیم ارزنده‌ای را مطرح و اجرا کرده است که هنوز هم در نظام آموزشی ما به آنها توجه نمی‌شود؛ مفاهیمی که جزء شاخص‌های مهم آموزش باکیفیت است؛ ازجمله مشارکت کودکان در مدرسه، پرهیز از رقابت، تأکید بر کار گروهی، آموزش والدین، توجه به تفاوت‌های فردی کودکان، ارزشیابی کودکان براساس توانمندی‌های فردی آنان، نفی مقایسه کودکان و مهم‌تر از همه منع تبعیض و رعایت عدالت آموزشی درباره کودکان از نظر پایگاه اجتماعی- اقتصادی و طبقاتی آنان. به‌جرئت می‌توان گفت مدرسه فرهاد تنها مدرسه غیردولتی‌ای بود که برخلاف شیوه رایج در این مدارس که به ثبت‌نام کودکان خانواده‌های فرادست از نظر اقتصادی می‌پردازند، جایگاه کودکان متعلق به خانواده‌های فرودست هم بود و این یعنی عدالت آموزشی و دادن فرصت‌های برابر در زمینه آموزش به همه کودکان، صرف‌نظر از ویژگی‌های فردی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی؛ مفهوم بنیادینی که متأسفانه در نظام فعلی آموزش‌وپرورش ما؛ در مدارس دولتی و بیشتر در مدارس غیردولتی به آن توجه نمی‌شود و حاصل آن‌ میلیون‌ها کودک بازمانده از تحصیل است و می‌دانیم که بازماندگی از آموزش، بازماندگی از دستیابی به زندگی شایسته برای کودکان است. توران میرهادی یک مربی بزرگ انسان‌گرا به مفهوم واقعی آن است که دغدغه‌اش نه‌فقط درباره کودکان سرزمین خود بلکه همه کودکان جهان است، به‌ویژه در شرایطی که جنگ و خشونت در بسیاری از مناطق جهان، کودکان را با مرگ، آوارگی و انواع آسیب‌ها روبه‌رو کرده است و به‌راستی‌که کودکی، حدومرز نمی‌شناسد. 
*عضو هیأت‌مدیره انجمن پژوهش‌های آموزشی پویا